Patlamadan korunma dokümanı, Türkiye’de genellikle üretim ve imalat yapan işyerlerinde bulunması istenilen iş sağlığı ve güvenliği merkezli bir belgedir.  Ülkemiz çalışma şartları göz önüne alındığında işyerlerinde çeşitli sebeplerle ölüm ve yaranmalara kaynaklık eden patlamalar yaşanabilmektedir.  İşte bu patlamaları önleyebilmek ve can ve mal kayıplarını en aza indirebilmek için düzenlenmesi gereken belgelerden bir tanesi de patlamadan korunma dokümanıdır.

İlk olarak Fransa’da uygulanmaya başlayan bu doküman sayesinde görülmüştür ki bu belgede yazan kurallara uyan işletmelerde iş sağlığı ve güvenliği sağlanmaktadır. Bu uygulamanın ülkemizdeki yansıması da son derece olumlu sonuçlara yol açmıştır. Özellikle çabuk parlayıcı ve patlayıcı malzemeler ile üretim yapan firmalarda bu dokümanda yazan kurallara uygun olarak gerçekleştirilen üretim süreci daha güvenli hale gelmektedir.

Patlamadan Korunma Dokümanı Bulundurması Gereken İşyerleri

Patlamadan korunma dokümanı bulundurması gereken işyerleri yasal düzenlemeler ile belirlenmiştir. Özellikle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yapmış olduğu çalışmalar neticesinde bazı işyerlerinde bu dokümanın bulundurulması zorunludur. Bu işyerlerinden bazıları şu şekildedir:

• Petrol ve petrol türevi yağ ya da gazların üretildiği ve satıldığı tesisler
• Kimyasal maddelerle test yapan merkezler
• Boya, tiner ve vernik gibi kimyasalların üretilip-satıldığı yerler
• Un, şeker ve nişasta benzeri organik patlayıcı adı verilen gıdaların işlendiği işyerleri
• Deri ve kumaş işleyen işletmeler
• Sofralık ve madeni yağ üretimi yapan tesisler
• Kâğıt üretimi yapılan fabrikalar

Yukarıda sıraladığımız işletmelerde patlamadan korunma dokümanı bulundurulması zorunludur. Bu işletmeler her yılbaşında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından revize edilmektedir. Bu iletmelere ek olarak bazı işletmelere de bu dokümanın bulundurulması tavsiyesi de yapılabilmektedir.

Patlamadan Korunma Dokümanının Düzenlenme Amacı Nedir?

Patlamadan korunma dokümanının düzenlenme amacı nedir, sorusuna verilebilecek en güzel cevap iş sağlığı ve güvenliğinin tahsis edilmesi olacaktır. Bu dokümanda yazılı bulunan kuralların tamamı iş sağlığı ve güvenliği prosedürlerine uygun olarak yerine getirilmelidir.  Bu sayede nispeten tehlikeli üretim süreçlerine sahne olan işyerlerinde güvenli bir ortam oluşturulmaya çalışılmaktadır.

Patlamadan korunma dokümanının amacı sadece oluşabilecek patlamaları önlemek değildir. İş sağlığı ve güvenliği alanının konularından biri olan olay sırasında en az hasar ilkesi de göz önünde bulundurularak oluşabilecek bir patlamada mümkün olan en az hasarın ortaya çıkmasını sağlamak da bu dokümanının amaçlarından bir tanesidir.

Patlamadan Korunma Dokümanını Kimler Düzenleyebilir?

Patlamadan korunma dokümanının kimler düzenleyebilir sorusunun en net cevabı ise elinde belge bulunduran ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile koordineli olarak çalışan firmalar ya da kişilerdir.  Bu belge dokümanın düzenlenmesi için ana kriterdir. Bu belgeyi edinen kişileri çalıştıran firmalar da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile patlama riski bulunan işyerleri arasında adeta bir arabulucu göreviyle beraber dokümanın düzenlenmesini sağlamaktadır.

Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlanma Sıklığı Nedir?

Patlamadan korunma dokümanı hazırlanma sıklığı kural olarak bir yıldır. Yani üretim ve imalat bölgesinde patlama riski bulunan işletmeler her yıl düzenli olarak bu dokümanı elde etmelidirler. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bu dokümanın düzenlenme sıklığı ile ilgili yeni bir genelge yayımlayana kadar bu kural geçerlidir.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı patlamadan korunma dokümanının hazırlanma sıklığını belirlerken ülke genelinde faaliyet gösteren tüm işletmelerin ihtiyaçlarını ve özelliklerini göz önüne almaktadır. Bu vesile ile yapılan incelemeler ve araştırmalar sonucunda her yılbaşında bir genelge yayımlamaktadır. Bu genelgenin içerisinde dokümanın düzenlenme süresi de yer almaktadır. İşyerinde patlama riski bulunan işyeri sahiplerinin bu genelgeye göz atmaları yararlarına olacaktır.